با یاد و تمنای یاری از یگانه پروردگار بی‌همتا و (صمد) و تمام اهل درستی و نیکی و حق و عدالت با عقاید و آیین های گوناگون
روزی سه تن با یکدیگر در سخن بودند ، فردی گفت پروردگارا به سببِ این همه خوبی و لطف سپاسگزارم . فرد ناباور گفت با اینکه رفتار تورا بسیار درست و نیکو میدانم ، غیر از اعتدال و حق از تو ندیدم و عقایدت را موافقم ولی بدین جهت با تو « مخالفم » ! فرد ندانم‌گرا گفت من نیز هرچند با تو مخالفتی ندارم ولی موافق نیستم .
فرد باورمند گفت مگر عالم بدون خالق و پروردگار میشود ؟! اگر کلام تو بد بودنِ خدای یا نیکو بودن باشد ، درباره ی آن گفتگو میکردیم ولی اینکه بالکل آنرا انکار میکنی ، سخنی ندارم مگر اینکه بگویم پس این آسمان و ستارگان ، دریاها و جاندارانی که پیش از حیات بنی بشر ساکن زمین بودند را که آفریده و بر آنان غالب بوده ؟ ولی ادامه نمیدهم ، تو خود اگر خواستی نزد خودت بی اندیش که اغلب از صحبت درباره ی این مبحث امتناع دارم .
فرد ناباور گفت ، باشد ولی یک چیز ؛ آسمانها و زمین و جانداران میتوانند خود پدید آیند ! اینرا بدان که من مکتوبات بسیار خوانده و تفکر بسیار بر آن داشتم تا کلامی بگویم .
همین هنگام که فرد باورمند از میان منظومه ی دانایی ها و استدلالهایش در اندیشه و بدنبال موردی بود تا بیان کند حکیمی بر آن محفل مقرب گردیده خطاب بر هر سه ایشان گفت ؛ ای تو که باورمند و معتقد بر پروردگارت هستی ، اگر چیزی در جهان نادرست باشد ، ولی بپنداری از سوی اوست ، چگونه عالِم و دانشمند میشوی تا دریابی این از سوی آن نبوده ؟ سپس بر ناباور توجه داشته گفت آیا وجودیت نظم در جهان را انکار میکنی ؟ اگر اینچونین نیست و گواه بر وجود نظم هستی ، بی اندیش به نظم گردش اجرام و ستارگان که بدون برخورد با هم در چرخشند و بر نظامی غالب میان جانداران همانا ماهیان در دریا ، درختان در خشکی و حال یادآور بر ویرانیِ سیل و زلزله ، بلایا و امراض گوناگون ، شهاب‌سنگ هایی که هر دم در پهنه ی آسمان میبینی و هرکدام به معنی منهدم شدن جرمی است و اینچونین بنگر که مسیری صحیح در عالمین است که چون موافق و مطابق آن برجای آوری ، نتیجه نِکویی و چون موجودی از آن رها گردد ، نتیجه غیر از خوبی است . آن طریقه که با نظم و به درستی جاری میگردد که نتیجه اش خوبی است ، همان مسیری است که این باورمند اگر خدا را به صحتِ دانایی و « دانش » دریافته باشد ، طریقه ی پروردگار یکتا است که به واسطه ی همین طریقه میتوانی او را دریابی و بشناسی .